در صورت پوسیدگی، دندان هایمان را با چه موادی پر کنیم؟
پر کردن دندان امری تخصصی است و این پزشک است که باید در خصوص استفاده از ماده سفید یا یا سیاه تصمیم بگیرد و بهتر است این مسئله را به دندانپزشک خود واگذار کنید تا او بهترین تصمیم را بگیرد. اما برای اینکه از تفاوت های این مواد آگاهی پیدا کنید، بد نیست با ویژگی های هر دو ماده، یعنی مواد نقره‌ای رنگ (آمالگام) و مواد همرنگ دندان (کامپوزیت) آشنا شویم.
آمالگام با اختلاف بسیار قدیمی‌ترین ماده‌ی ترمیمی در دندانپزشکی مدرن است. این ماده که از در هم آمیختن جیوه با مخلوطی از پودر فلزات (نقره، قلع، مس و…) حاصل می‌شود قدمتی حدود ۱۹۰ سال داشته و اصول استفاده از آن به عنوان یک ماده‌ی مناسب همچنان در کتب درسی رسمی در ایران و جهان آمده و در دانشکده‌های دندانپزشکی تدریس می‌شود.
از ویژگی های مثبت این ماده می‌توان به دوام بالا، مقاومت زیاد در برابر سایش و عود پوسیدگی کمتر اشاره کرد. همچنین قیمت مناسبتر آن نسبت به کامپوزیت موجب شده تا افراد بیشتری بتوانند از مزایای یک دندان ترمیم شده بهره ببرند. مهمترین ویژگی نامطلوب آن هم رنگ کاملا متضاد آن با دندان است که در موارد بسیاری موجب نارضایتی فرد است.
جیوه موجود در این مواد برای بدن ضرر ندارد؟
علاوه بر آن وجود جیوه در ساختار آمالگام برای مدت های طولانی محل بحث موافقین و مخالفین استفاده از این ماده بوده است، هرچند که تا کنون هیچ مطالعه‌ای ورود جیوه از آمالگامِ سخت شده را به بدن انسان تایید نکرده است و آمالگام همچنان به عنوان یک ماده‌ی مناسب مورد تایید انجمن دندانپزشکان آمریکاست، اما مشکل دفع نامناسب ضایعات آمالگام موجب آسیب به محیط زیست شده است. به بیان ساده تر جیوه ی موجود در آمالگام اگرچه به علت دفع نامناسب به محیط زیست آسیب می‌رساند اما برای بدن انسان کاملا بی‌خطر است.
برخلاف آمالگام که از زمان شروع استفاده از آن تغییرات اساسی در ساختار خود نداشته است، کامپوزیت‌ها روز به روز پیشرفت می‌کنند و دندانپزشکان همواره در انتظار مواد بهتر با خواص بالاتری هستند. به همین دلیل و با توجه به بهبود سیستم های چسبندگی کامپوزیت به دندان طی سال های اخیر بسیاری از پوسیدگی ها که در گذشته به علت عدم اعتماد دندانپزشکان به مواد همرنگ، با آمالگام پر می‌شدند، امروزه به خوبی با کامپوزیت‌ها ترمیم می‌شوند.
شاید شما هم در مراجعات خود به مطب دندانپزشکان با دستگاهی که از خود نور آبی رنگی می‌تاباند برخورد کرده باشید، بد نیست بدانید که این نور، اشعه‌ی ماورا بنفش یا لیزر نیست، بلکه نور مرئی با طول موجی خاص است که از آن برای سفت کردن کامپوزیت (که ابتدا به صورت خمیری است) استفاده می‌شود.
با توجه به توضیحات داده شده در مورد دندان‌هایی که صرفاً ترمیم (پر) می‌شوند چنانچه دندان در معرض دید باشد بهتر است با مواد همرنگ ترمیم شود. اما در مورد دندان‌هایی که درمان ریشه (عصب کشی) شده‌اند اغلب دندانپزشک پس از ترمیم دندان شما را به روکش کردن آن در آینده توصیه می‌کند، بنابراین حتی اگر این دندان در معرض دید باشد از آنجا که روکش نهایی آن از جنس چینی و طبیعتاً با رنگ سفید خواهد بود پر کردن دندان با آمالگام مشکلی از نظر زیبایی ایجاد نمی‌کند.
سخن پایانی
هر چند دنیای علم در جهان امروزی در حال در نوردیدن افق های جدید است و هر روز دستگاه ها و مواد جدیدی در اصلاح و مرمت دندان های پوسیده به کار گرفته می شوند اما نباید از رعایت بهداشت و استفاده از مسواک و نخ دندان غافل شد. چون هیچ چیز جای دندان اصلی و سالم را پر نمی کند و آسان ترین راه نیز حفاظت از دندان ها با مسواک و نخ دندان است.
